
Kadın Hastalıkları Ve Doğum
Değerli meslektaşlarımız, yoğun çalışmalar sonucu ortaya çıkardığımız “Kadın Hastalıkları ve Doğum Kitabı”nı sizlere sunmaktan büyük bir gurur duymaktayız.
Bu kitabın hazırlanmasındaki temel amacımız kadın hastalıkları ve doğum alanında Türkçe kitabı eksikliğini gidererek, konuları güncel bilgiler ışığında derleyen, tüm öğrenci ve meslektaşlarımızın kolaylıkla okuyacağı, günlük pratik kullanımdan sınavlara hazırlanmaya kadar geniş bir yelpazede kullanılabilecekleri bir kitap oluşturmaktı. Kitabımızın tıp fakültesi stajyerleri ve uzmanlık öğrencilerinin yanı sıra, yan dal uzmanlık öğrencilerine, uzmanlara ve doçentlik sınavlarına hazırlanan tüm meslektaşlarımıza faydalı bir kaynak olacağını düşünmekteyiz.
Kitabın hazırlanması aşamasında birçok Türkçe ve yabancı kadın hastalıkları ve doğum referans kitabı incelenmiş olup, bazı kitaplarda gözden kaçmış olabilecek bütün konular bizim kitabımızda kapsanacak şekilde bir içerik oluşturulmuş, bu şekilde kadın doğum ile ilgili tüm konuların kapsanmasına çalışılmıştır. Bölümler oluşturulurken okuyucuya gerekli bilgiyi verecek şekilde detaylı olması ve güncel literatürü kapsamasına özellikle dikkat edilmiştir.
Kitabımız temel olarak 7 ana bölümden oluşmaktadır: Kadın Üreme sistemi, anatomi, embryoloji, histoloji, fizyoloji: Giriş, Genel Obstetrik, Yüksek Riskli Gebelik, Gebeliğin Cerrahi ve Medikal Komplikasyonları, Genel Jinekoloji, Jinekolojik Onkoloji, Reprodüktif Endokrinoloji ve İnfertilite’dir. En önemli özelliği tüm konuları kapsayacak şekilde, geniş konu içeriğine sahip olmasıdır.

Ebelere Yönelik Kapsamlı Doğum
Bu eser temel olarak ebelik öğrencileri ve ebeler için hazırlanmış olmakla beraber, kadın doğum hemşirelerinin ve doğum ile aktif olarak ilgilenen sağlık profesyonellerin de başvurabileceği güncel, kanıta dayalı, kısa, net ve somut bilgileri içeren, görsel içeriği zengin, başvuru kaynağı olabilmesi öngörülmüş kapsamlı bir eserdir.Güncel bilgilerin akıl almaz bir hızla değiştiği ve bu değişime paralel şekilde doğru bilgiye ulaşmanın da o derece önemli olduğu bir dönemde bulunmaktayız. Dolayısıyla pratikte güvenilir bilgiye hızla ulaşabilmek için kolaylıkla taşınabilecek bir temel doğum kitabının el altında bulundurulmasının önemli olduğunu düşünmekteyim.
ÜNİTE 1 Doğum Eylemi
ÜNİTE 2 Doğumun Birinci Evresi
ÜNİTE 3 Doğum Ağrısıyla Başetme (Farmakolojik Olmayan Yöntemler)
ÜNİTE 4 Doğum Ağrısıyla Başetme (Farmakolojik Yöntemler)
ÜNİTE 5 Doğumun İkinci ve Üçüncü Evresi
ÜNİTE 6 Doğumun Dördüncü Evresi ve Postpartum Dönem
ÜNİTE 7 Riskli Doğum Eylemi
ÜNİTE 8Obstetrik Aciller
ÜNİTE 9Preterm Eylem/ EMR/ İntrauterinFetal Ölüm
ÜNİTE 10Postterm Eylem
ÜNİTE 11 Doğum Eylemine Yönelik Girişimler
ÜNİTE 12 III. Evre Komplikasyonları
ÜNİTE 13 IV. Evre Komplikasyonları

Gebeliğin Erken Dönemindeki OBSTETRİK RİSKLER, FETAL ANOMALİLER VE FETAL SAĞLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ Ebelere Yönelik
Ülkemizde ebeliğe özgü bilimsel kaynaklar; her geçen gün sevindirici bir şekilde artma eğilimi göstermekle birlikte henüz arzulanan seviyede değildir. Bu eserde; böyle bir ihtiyaçtan yola çıkılarak, büyük özveri ve çabanın bir sonucu yazılmıştır. Ebeler ve ebelik öğrencileri başta olmak üzere, kadın doğum hemşireleri ve doğum ile aktif ilgilenen sağlık profesyonellerinin de bu eserden yararlanabilmesi amaçlanmıştır. Mevlana ne güzel söylemiş “Bir mum yanındakini tutuşturmakla ışığından hiçbir şey kaybetmez”. İşte bu özlü sözden hareketle kitabın; bilimsel bilgiden gelen ışığının ebeleri, bakım vermekle yükümlü olduğu gebeleri, aileleri ve toplumu daha da aydınlatmasını gönülden diliyorum. En derin sevgi ve saygılarımla... Yard. Doç. Dr. Songül AKTAŞ

Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği
Kadınla ilgili uluslar arası konferanslarda, kadının güçlendirilmesinin hem bir amaç hem de insanlığın yaşam standartının yükseltilmesinde bir araç olduğu belirtilmekte ve bu nedenle kadınların ulaşılabilir en yüksek standartta fiziksel ve zihinsel sağlığa sahip olmaları gerektiği önemle vurgulanmaktadır. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı gibi kadın sağlığının güçlendirilmesi ile sadece kadının kendi özelinde değil aynı zamanda geniş boyutlu toplumsal bir yarar da sağlanmış olacaktır.
Elinizdeki bu kitap, böylesine önemli bir konu alanına sahip olan doğum- kadın sağlığı ve hastalıkları ile ilgili derslerin hemşire ve ebe eğiticiler ve öğrenciler için daha yararlı ve kolay işlenebilmesine katkı sağlamak amacı ile hazırlanmıştır.
Kitabın içeriği, ülkemizdeki hemşirelik ve ebelik lisans ve lisans üstü müfredat programındaki doğum-kadın sağlığı ve hastalıkları konuları ile ilgili dersleri destekleyecek şekilde planlanmıştır. Kitap yazım için hazırlanırken öğrencinin ihtiyacı olan kullanabileceği bilgileri kapsaması amaçlanmış, bu nedenle konular mümkün olduğu kadar ayrıntılardan arındırılarak yazılmıştır. Ancak bilginin hızla ilerlediği çağımızda her basım ile birlikte ihtiyaç duyulan yeni bilgiler ve düzenlemeler kitaba kaçınılmaz olarak girmektedir.
Bu basımda, kitabın içeriğindeki istatistiki bilgiler Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve DSÖ'nün 2015 Dünya sağlık istatistikleri verilerine göre güncellenmiştir. Ayrıca indeks ve sözlük bölümleri de güncellenmiş, metin içindeki yazım hataları düzeltilerek kitap yeniden şekillendirilmiştir.
Kitabın dizgisinde emeği geçen Rahime Dilmen'e ve Akademisyen Tıp Kitabevi çalışanlarına teşekkür ederim.
Her basımda daha iyi olması için üzerinde çalıştığım kitabın bu basımının da hemşirelik ve ebelik lisans ve lisans üstü öğrencilerine, eğitimcilere ve meslekdaşlarıma yararlı olmasını dilerim.
BÖLÜM 1 DOĞUM ve KADIN SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİNE GİRİŞ Kadın Sağlığı ile ilgili Bazı Temel Kavramlar |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN Prof. Dr. Kamile KABUKCUOĞLU |
BÖLÜM 2 CİNSEL SAĞLIK/ÜREME SAĞLIĞI Toplumsal Cinsiyet |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN Doç. Dr. Simge ZEYNELOĞLU |
BÖLÜM 3 ÜREME SİSTEMİNİN ANATOMİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 4 ÜREME SİSTEMİNİN FİZYOLOJİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 5 GAMOTOGENEZ, KROMOZOM VE GEN ANOMALİLERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 6 GEBELİĞİN OLUŞUMU VE FETUSUN FİZYOLOJİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 7 GEBELİKTE ANNENİN FİZYOLOJİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 8 GEBELİKTE ANNEYİ DEĞERLENDİRME |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 9 FETAL SAĞLIĞI DEĞERLENDİRME |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 10 DOĞUM ÖNCESİ BAKIM |
Prof. Dr. Füsun TERZİOĞLU |
BÖLÜM 11 GEBELİKTE BESLENME |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 12 GEBELİĞİN PSİKOSOSYAL ve KÜLTÜREL BOYUTU |
Prof. Dr. Zehra GÖLBAŞI |
BÖLÜM 13 RİSKLİ GEBELİKLER |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 14 DOĞUM EYLEMİ |
Prof. Dr. Gülşen VURAL |
BÖLÜM 15 DOĞUM EYLEMİNDE İZLEM ve BAKIM |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 16 RİSKLİ DOĞUM EYLEMİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 17 YENİDOĞANIN FİZYOLOJİSİ ve BAKIMI |
Prof. Dr. Kafiye EROĞLU |
BÖLÜM 18 ÖZEL BAKIM GEREKTİREN YENİDOĞAN |
Prof. Dr. Kafiye EROĞLU, Doç. Dr. Gülten Işık KOÇ |
BÖLÜM 19 DOĞUM SONU DÖNEM Doğum Sonu Bakım |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN Yard. Doç. Dr. Nazife AKAN |
BÖLÜM 20 YENİDOĞANIN BESLENMESİ |
Prof. Dr. Gülcihan AKKUZU |
BÖLÜM 21 DOĞUM SONU DÖNEMDE RİSKLİ DURUMLAR |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 22 AİLE PLANLAMASI |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 23 İNFERTİLİTE ve YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ |
Prof. Dr. Füsun TERZİOĞLU |
BÖLÜM 24 KADIN HAYATININ DEVRELERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 25 ÜREME SİSTEMİ ENFEKSİYONLARI ve CYBH |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 26 ÜREME SİKLUSU ANOMALİLERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 27 ÜREME ORGANLARININ YAPISAL ve FONKSİYONEL BOZUKLUKLARI |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 28 BENİNGN JİNEKOLOJİK DEĞİŞİMLER |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 29 JİNEKOLOJİK KANSERLER |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 30 MEME NEOPLAZİLERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 31 JİNEKOLOJİDE TANI, TEDAVİ ve BAKIM |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |

Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım
Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım (CİLT 1-2 ) 5.BASKI
ÜNİTE 1 Sağlık Bakımında Temel Kavramlar ..................... 1
1. Sağlık Hastalık ve Hemşirelik ............................................. 3
Doç. Dr. Ayşe ERGÜN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Dr. Öğr. Üyesi Fahriye VATAN
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Sema KUĞUOĞLU
2. Taburculuk Planlaması ve Evde Bakım .............................. 23
Doç. Dr. Ayşe ERGÜN
3. Kritik Düşünme ve Etik Karar Verme ................................ 33
Prof. Dr. Nursan DEDE ÇINAR
Prof. Dr. Sema KUĞUOĞLU
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
4. Sağlık Eğitimi ve Sağlığın İyileştirilmesi ........................... 45
Doç. Dr. Fatma ORGUN
ÜNİTE 2 Sağlık Bakımında Biyolojik ve
Psikososyal Kavramlar ......................................................... 57
5. Denge Stres ve Adaptasyon ............................................... 59
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Doç. Dr. Dilek AYGİN
6. Kültürler Arası Hemşirelik .................................................. 75
Prof. Dr. Sema KUĞUOĞLU
7. Kronik Durumlar ................................................................. 89
Dr. Öğr. Üyesi Bilgi GÜLSEVEN
Doç. Dr. Sıdıka OĞUZ
8. Yaşlılık ve Geriatri Hemşireliği ......................................... 103
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
ÜNİTE 3 Sağlık Bakımında Fizyopatolojik
Kavramlar ............................................................................ 125
9. Ağrı .................................................................................... 127
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
10. Sıvı Elektrolit Dengesi ve Bozuklukları .......................... 149
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
11. Şok ................................................................................... 167
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
12. Onkoloji ........................................................................... 183
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Özge UZUN
13. Ölüm ve Ölüme Yaklaşan Hastaya Yaklaşım ................. 211
Prof. Dr. Nermin OLGUN
ÜNİTE 4 Cerrahi Bakım ..................................................... 221
14. Cerrahide Hızlandırılmış İyileşme Protokolleri ............... 223
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Uzm. Hem. Evin KORKMAZ TURKURKA
15. Yaşlı Cerrahisi’nde Hızlandırılmış İyileşme
Protokolleri Doğrultusunda Bakım ................................. 233
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Uzm. Hem. Hatice AZİZOĞLU
16. Ameliyat Öncesi Bakım .................................................. 243
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
17. Ameliyat Dönemi Bakım ................................................ 259
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
18. Ameliyat Sonrası Bakım ................................................. 299
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
19. Günübirlik Cerrahi ........................................................... 327
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
ÜNİTE 5 Solunum Sistemi ................................................ 343
20. Solunum Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi ................ 345
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Dr. Öğr. Üyesi Havva SERT
21. Üst Solunum Sistemi Hastalıkları ................................... 355
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Dr. Öğr. Üyesi Havva SERT
22. Toraks ve Alt Solunum Sistemi Hastalıkları ................... 363
- Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Ayşe ÇİL AKINCI
ÜNİTE 6 Kalp ve Dolaşım Sistemi .................................... 409
23. Kalp ve Dolaşım Sisteminin Değerlendirilmesi ............. 411
Prof. Dr. Aysel BADIR
24. Ritim ve İletim Bozuklukları ........................................... 431
Prof. Dr. Aysel BADIR
25. Koroner Arter Hastalıkları ............................................... 453
Prof. Dr. Aysel BADIR
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
26. Yapısal Enfeksiyöz ve Enflamatuar
Kalp Hastalıkları ............................................................. 495
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
27. Kalp Hastalıklarına Bağlı Komlikasyonlar ...................... 519
Prof. Dr. Aysel BADIR
28. Vasküler Hastalıklar ve Periferik
Dolaşım Bozuklukları ...................................................... 533
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
29. Hipertansiyon .................................................................. 567
Prof. Dr. Aysel BADIR
ÜNİTE 7 Hematolojik Sistem ........................................... 581
30. Hematolojik Sistemin Değerlendirilmesi ....................... 583
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
31. Hematolojik Hastalıklar .................................................. 597
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
32. Kan Ürünler Kan Tranfüzyonu ve Kemik İliği
Transplantasyonu ............................................................ 629
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
ÜNİTE 8 Sindirim Sistemi ................................................. 643
33. Sindirim Sisteminin Değerlendirilmesi ........................... 655
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
34. Ağız ve Üst Gastrointestinal Sistem Hastalıkları ........... 657
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
35. Mide ve Duodenum Hastalıkları .................................... 675
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
36. Bağırsak ve Rektum Hastalıkları .................................... 699
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
37. Gastroentestinal Stomalar .............................................. 709
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
ÜNİTE 9 Metabolik ve Endokrin Sistem ........................ 727
38. Karaciğer Hastalıkları ..................................................... 729
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Ümmü YILDIZ FINDIK
39. Safra Kesesi ve Pankreas Hastalıkları ............................ 763
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Ümmü YILDIZ FINDIK
40. Diabetes Mellitus ............................................................ 787
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma Eti ASLAN
Dr. Öğr. Üyesi Gülhan COŞANSU
Doç. Dr. Selda ÇELİK
41. Endokrin Hastalıkları ....................................................... 825
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
42. Adrenal Bez Hastalıkları ................................................. 849
Prof. Dr. Nermin OLGUN
ÜNİTE 10 Üriner Sistem ................................................... 861
43. Üriner Sistemin Değerlendirilmesi ................................. 863
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
44. Üriner Sistem Hastalıkları .............................................. 877
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
ÜNİTE 11 Meme Hastalıkları ........................................... 935
45. Meme Hastalıkları .......................................................... 937
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
ÜNİTE 12 İmmün Sistem ................................................. 965
46. İmmün Sistemin Değerlendirilmesi ................................ 967
- Dr. Ayfer KARADAKOVAN
47. İmmün Sistem Hastalıkları ............................................. 975
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
ÜNİTE 13 Dermatoloji .................................................... 1003
48. Derinin Değerlendirilmesi ............................................ 1005
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
49. Dermatolojik Hastalıklar .............................................. 1015
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
50. Yanıklar ......................................................................... 1037
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
51. Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi .................................. 1067
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
ÜNİTE 14 Duyu Sistemi .................................................. 1077
52. Göz Hastalıkları ............................................................ 1079
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
53. İşitme ve Denge Sorunu Olan Hastanın Yönetimi ....... 1099
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
ÜNİTE 15 Sinir Sistemi ................................................... 1121
54. Sinir Sisteminin Değerlendirilmesi .............................. 1123
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
55. Bilinç Düzeyi Değişiklikleri .......................................... 1141
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
56. Sinir Sistemi Hastalıkları .............................................. 1147
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
57. Sinir Sisteminin Dejeneratif ve
Onkolojik Hastalıkları .................................................. 1189
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
58. Nörolojik Travmalar ..................................................... 1217
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
ÜNİTE 16 Kas İskelet Sistemi ........................................ 1245
59. Kas İskelet Sistemi Fonksiyonlarının
Değerlendirilmesi ......................................................... 1247
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
60. Kas İskelet Sistemi Hastalıkları
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
61. Romatizmal Hastalıklar
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ

Tıp Sanat
İnsanlığın anatomiyi, sağlık ve hastalıkları anlama çabasında sanatçıların binlerce yıl öncesine dayanan özel bir yeri vardır;
bu kitap, dünyanın en büyük koleksiyonlarından birinden derlenen, düşündürücü ve bazen de merak uyandıran betimlemeleri kullanarak, bu sanatçıların yaratıcılıklarının ve araştırıcılıklarını kutlamaktadır.