
Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği
Kadınla ilgili uluslar arası konferanslarda, kadının güçlendirilmesinin hem bir amaç hem de insanlığın yaşam standartının yükseltilmesinde bir araç olduğu belirtilmekte ve bu nedenle kadınların ulaşılabilir en yüksek standartta fiziksel ve zihinsel sağlığa sahip olmaları gerektiği önemle vurgulanmaktadır. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı gibi kadın sağlığının güçlendirilmesi ile sadece kadının kendi özelinde değil aynı zamanda geniş boyutlu toplumsal bir yarar da sağlanmış olacaktır.
Elinizdeki bu kitap, böylesine önemli bir konu alanına sahip olan doğum- kadın sağlığı ve hastalıkları ile ilgili derslerin hemşire ve ebe eğiticiler ve öğrenciler için daha yararlı ve kolay işlenebilmesine katkı sağlamak amacı ile hazırlanmıştır.
Kitabın içeriği, ülkemizdeki hemşirelik ve ebelik lisans ve lisans üstü müfredat programındaki doğum-kadın sağlığı ve hastalıkları konuları ile ilgili dersleri destekleyecek şekilde planlanmıştır. Kitap yazım için hazırlanırken öğrencinin ihtiyacı olan kullanabileceği bilgileri kapsaması amaçlanmış, bu nedenle konular mümkün olduğu kadar ayrıntılardan arındırılarak yazılmıştır. Ancak bilginin hızla ilerlediği çağımızda her basım ile birlikte ihtiyaç duyulan yeni bilgiler ve düzenlemeler kitaba kaçınılmaz olarak girmektedir.
Bu basımda, kitabın içeriğindeki istatistiki bilgiler Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve DSÖ'nün 2015 Dünya sağlık istatistikleri verilerine göre güncellenmiştir. Ayrıca indeks ve sözlük bölümleri de güncellenmiş, metin içindeki yazım hataları düzeltilerek kitap yeniden şekillendirilmiştir.
Kitabın dizgisinde emeği geçen Rahime Dilmen'e ve Akademisyen Tıp Kitabevi çalışanlarına teşekkür ederim.
Her basımda daha iyi olması için üzerinde çalıştığım kitabın bu basımının da hemşirelik ve ebelik lisans ve lisans üstü öğrencilerine, eğitimcilere ve meslekdaşlarıma yararlı olmasını dilerim.
BÖLÜM 1 DOĞUM ve KADIN SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİNE GİRİŞ Kadın Sağlığı ile ilgili Bazı Temel Kavramlar |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN Prof. Dr. Kamile KABUKCUOĞLU |
BÖLÜM 2 CİNSEL SAĞLIK/ÜREME SAĞLIĞI Toplumsal Cinsiyet |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN Doç. Dr. Simge ZEYNELOĞLU |
BÖLÜM 3 ÜREME SİSTEMİNİN ANATOMİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 4 ÜREME SİSTEMİNİN FİZYOLOJİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 5 GAMOTOGENEZ, KROMOZOM VE GEN ANOMALİLERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 6 GEBELİĞİN OLUŞUMU VE FETUSUN FİZYOLOJİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 7 GEBELİKTE ANNENİN FİZYOLOJİSİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 8 GEBELİKTE ANNEYİ DEĞERLENDİRME |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 9 FETAL SAĞLIĞI DEĞERLENDİRME |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 10 DOĞUM ÖNCESİ BAKIM |
Prof. Dr. Füsun TERZİOĞLU |
BÖLÜM 11 GEBELİKTE BESLENME |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 12 GEBELİĞİN PSİKOSOSYAL ve KÜLTÜREL BOYUTU |
Prof. Dr. Zehra GÖLBAŞI |
BÖLÜM 13 RİSKLİ GEBELİKLER |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 14 DOĞUM EYLEMİ |
Prof. Dr. Gülşen VURAL |
BÖLÜM 15 DOĞUM EYLEMİNDE İZLEM ve BAKIM |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 16 RİSKLİ DOĞUM EYLEMİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 17 YENİDOĞANIN FİZYOLOJİSİ ve BAKIMI |
Prof. Dr. Kafiye EROĞLU |
BÖLÜM 18 ÖZEL BAKIM GEREKTİREN YENİDOĞAN |
Prof. Dr. Kafiye EROĞLU, Doç. Dr. Gülten Işık KOÇ |
BÖLÜM 19 DOĞUM SONU DÖNEM Doğum Sonu Bakım |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN Yard. Doç. Dr. Nazife AKAN |
BÖLÜM 20 YENİDOĞANIN BESLENMESİ |
Prof. Dr. Gülcihan AKKUZU |
BÖLÜM 21 DOĞUM SONU DÖNEMDE RİSKLİ DURUMLAR |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 22 AİLE PLANLAMASI |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 23 İNFERTİLİTE ve YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ |
Prof. Dr. Füsun TERZİOĞLU |
BÖLÜM 24 KADIN HAYATININ DEVRELERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 25 ÜREME SİSTEMİ ENFEKSİYONLARI ve CYBH |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 26 ÜREME SİKLUSU ANOMALİLERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 27 ÜREME ORGANLARININ YAPISAL ve FONKSİYONEL BOZUKLUKLARI |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 28 BENİNGN JİNEKOLOJİK DEĞİŞİMLER |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 29 JİNEKOLOJİK KANSERLER |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 30 MEME NEOPLAZİLERİ |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |
BÖLÜM 31 JİNEKOLOJİDE TANI, TEDAVİ ve BAKIM |
Prof. Dr. Lâle TAŞKIN |

Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım
Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım (CİLT 1-2 ) 5.BASKI
ÜNİTE 1 Sağlık Bakımında Temel Kavramlar ..................... 1
1. Sağlık Hastalık ve Hemşirelik ............................................. 3
Doç. Dr. Ayşe ERGÜN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Dr. Öğr. Üyesi Fahriye VATAN
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Sema KUĞUOĞLU
2. Taburculuk Planlaması ve Evde Bakım .............................. 23
Doç. Dr. Ayşe ERGÜN
3. Kritik Düşünme ve Etik Karar Verme ................................ 33
Prof. Dr. Nursan DEDE ÇINAR
Prof. Dr. Sema KUĞUOĞLU
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
4. Sağlık Eğitimi ve Sağlığın İyileştirilmesi ........................... 45
Doç. Dr. Fatma ORGUN
ÜNİTE 2 Sağlık Bakımında Biyolojik ve
Psikososyal Kavramlar ......................................................... 57
5. Denge Stres ve Adaptasyon ............................................... 59
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Doç. Dr. Dilek AYGİN
6. Kültürler Arası Hemşirelik .................................................. 75
Prof. Dr. Sema KUĞUOĞLU
7. Kronik Durumlar ................................................................. 89
Dr. Öğr. Üyesi Bilgi GÜLSEVEN
Doç. Dr. Sıdıka OĞUZ
8. Yaşlılık ve Geriatri Hemşireliği ......................................... 103
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
ÜNİTE 3 Sağlık Bakımında Fizyopatolojik
Kavramlar ............................................................................ 125
9. Ağrı .................................................................................... 127
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
10. Sıvı Elektrolit Dengesi ve Bozuklukları .......................... 149
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
11. Şok ................................................................................... 167
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
12. Onkoloji ........................................................................... 183
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Özge UZUN
13. Ölüm ve Ölüme Yaklaşan Hastaya Yaklaşım ................. 211
Prof. Dr. Nermin OLGUN
ÜNİTE 4 Cerrahi Bakım ..................................................... 221
14. Cerrahide Hızlandırılmış İyileşme Protokolleri ............... 223
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Uzm. Hem. Evin KORKMAZ TURKURKA
15. Yaşlı Cerrahisi’nde Hızlandırılmış İyileşme
Protokolleri Doğrultusunda Bakım ................................. 233
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Uzm. Hem. Hatice AZİZOĞLU
16. Ameliyat Öncesi Bakım .................................................. 243
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
17. Ameliyat Dönemi Bakım ................................................ 259
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
18. Ameliyat Sonrası Bakım ................................................. 299
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
19. Günübirlik Cerrahi ........................................................... 327
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
ÜNİTE 5 Solunum Sistemi ................................................ 343
20. Solunum Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi ................ 345
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Dr. Öğr. Üyesi Havva SERT
21. Üst Solunum Sistemi Hastalıkları ................................... 355
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Dr. Öğr. Üyesi Havva SERT
22. Toraks ve Alt Solunum Sistemi Hastalıkları ................... 363
- Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Ayşe ÇİL AKINCI
ÜNİTE 6 Kalp ve Dolaşım Sistemi .................................... 409
23. Kalp ve Dolaşım Sisteminin Değerlendirilmesi ............. 411
Prof. Dr. Aysel BADIR
24. Ritim ve İletim Bozuklukları ........................................... 431
Prof. Dr. Aysel BADIR
25. Koroner Arter Hastalıkları ............................................... 453
Prof. Dr. Aysel BADIR
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
26. Yapısal Enfeksiyöz ve Enflamatuar
Kalp Hastalıkları ............................................................. 495
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
27. Kalp Hastalıklarına Bağlı Komlikasyonlar ...................... 519
Prof. Dr. Aysel BADIR
28. Vasküler Hastalıklar ve Periferik
Dolaşım Bozuklukları ...................................................... 533
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
29. Hipertansiyon .................................................................. 567
Prof. Dr. Aysel BADIR
ÜNİTE 7 Hematolojik Sistem ........................................... 581
30. Hematolojik Sistemin Değerlendirilmesi ....................... 583
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
31. Hematolojik Hastalıklar .................................................. 597
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
32. Kan Ürünler Kan Tranfüzyonu ve Kemik İliği
Transplantasyonu ............................................................ 629
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
ÜNİTE 8 Sindirim Sistemi ................................................. 643
33. Sindirim Sisteminin Değerlendirilmesi ........................... 655
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
34. Ağız ve Üst Gastrointestinal Sistem Hastalıkları ........... 657
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
35. Mide ve Duodenum Hastalıkları .................................... 675
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
36. Bağırsak ve Rektum Hastalıkları .................................... 699
Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
37. Gastroentestinal Stomalar .............................................. 709
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
ÜNİTE 9 Metabolik ve Endokrin Sistem ........................ 727
38. Karaciğer Hastalıkları ..................................................... 729
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Ümmü YILDIZ FINDIK
39. Safra Kesesi ve Pankreas Hastalıkları ............................ 763
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
Prof. Dr. Ümmü YILDIZ FINDIK
40. Diabetes Mellitus ............................................................ 787
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma Eti ASLAN
Dr. Öğr. Üyesi Gülhan COŞANSU
Doç. Dr. Selda ÇELİK
41. Endokrin Hastalıkları ....................................................... 825
Prof. Dr. Nermin OLGUN
Prof. Dr. Fatma ETİ ASLAN
42. Adrenal Bez Hastalıkları ................................................. 849
Prof. Dr. Nermin OLGUN
ÜNİTE 10 Üriner Sistem ................................................... 861
43. Üriner Sistemin Değerlendirilmesi ................................. 863
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
44. Üriner Sistem Hastalıkları .............................................. 877
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
ÜNİTE 11 Meme Hastalıkları ........................................... 935
45. Meme Hastalıkları .......................................................... 937
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
ÜNİTE 12 İmmün Sistem ................................................. 965
46. İmmün Sistemin Değerlendirilmesi ................................ 967
- Dr. Ayfer KARADAKOVAN
47. İmmün Sistem Hastalıkları ............................................. 975
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
ÜNİTE 13 Dermatoloji .................................................... 1003
48. Derinin Değerlendirilmesi ............................................ 1005
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
49. Dermatolojik Hastalıklar .............................................. 1015
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
50. Yanıklar ......................................................................... 1037
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
51. Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi .................................. 1067
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
ÜNİTE 14 Duyu Sistemi .................................................. 1077
52. Göz Hastalıkları ............................................................ 1079
Doç. Dr. Şenay KAYMAKÇI
53. İşitme ve Denge Sorunu Olan Hastanın Yönetimi ....... 1099
Prof. Dr. Fatma DEMİR KORKMAZ
ÜNİTE 15 Sinir Sistemi ................................................... 1121
54. Sinir Sisteminin Değerlendirilmesi .............................. 1123
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
55. Bilinç Düzeyi Değişiklikleri .......................................... 1141
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
56. Sinir Sistemi Hastalıkları .............................................. 1147
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
57. Sinir Sisteminin Dejeneratif ve
Onkolojik Hastalıkları .................................................. 1189
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
58. Nörolojik Travmalar ..................................................... 1217
Prof. Dr. Türkan ÖZBAYIR
ÜNİTE 16 Kas İskelet Sistemi ........................................ 1245
59. Kas İskelet Sistemi Fonksiyonlarının
Değerlendirilmesi ......................................................... 1247
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
60. Kas İskelet Sistemi Hastalıkları
Prof. Dr. Meryem YAVUZ van GİERSBERGEN
61. Romatizmal Hastalıklar
Prof. Dr. Sakine BOYRAZ

İç Hastalıkları Hemşireliği; Genişletilmiş ve Güncellenmiş 3. Baskı
İç Hastalıkları Hemşireliği, erişkin sağlığının geliştirilmesi, erişkin sağlığı kapsamında yer alan akut ve kronik sağlık sorunlarının önlenmesi, giderilmesi, tedavi, bakım ve rehabilitasyonu ile ilişkili konuları kapsar. Bu kitapta iç hastalıkları kapsamında yer alan tüm sistemler ile ilgili hastalıklar konusunda bilgi sahibi olabileceksiniz. Konular özellikle ülkemizde mortalite ve morbiditesi yüksek olan hastalıklardan oluştu ve konusunda uzman akademisyen hemşireler tarafından yazıldı.
Bir ders kitabı özelliği taşımasının yanı sıra klinik alanda çalışan hemşirelere de rehber olacağını düşünüyoruz. İlk baskısı Temmuz 2014 yılında çıkan “İç Hastalıkları Hemşireliği” kitabı, İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi’nin 50.yıl anısına ithaf edildi. Kitabın ikinci baskısı Nisan 2017 yılında yayımlandı. Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi 5 Mayıs 2018 tarihli, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7141 sayılı kanun ile İstanbul Üniversitesi’nden ayrılarak kurulan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa bünyesinde yer aldı. Haziran 2020 yılında ikinci baskısı tükenen “İç Hastalıkları Hemşireliği” kitabının Eylül 2020 yılında gerçekleştirilen üçüncü baskısının kurum ismi olmadan yayımlanmasının daha doğru olacağı düşünüldü. Bu kitap, üçüncü baskısı Eylül 2017 yılında gerçekleştirilen “İç Hastalıkları Hemşireliği Uygulama Öğrenci Eğitim Modülü” ve üçüncü baskısı Ocak 2019 yılında gerçekleştirilen “Sağlık Tanılaması ve Fiziksel Muayene” kitabı ile bütünlük oluşturmaktadır. Her bir kitabın içeriği, 1987 yılında Marjory Gordon tarafından geliştirilen bireyleri kapsamlı bir şekilde biyo-psiko-sosyal boyutta ele alan hemşirelik bakım modeli “Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri” doğrultusunda oluşturuldu.
İç Hastalıkları Hemşireliği Kitabı; İç hastalıkları kapsamında yer alan tüm sistemler ile ilgili (Tıbbi-Hemşirelik Bakımı) teorik bilgiyi, İç Hastalıkları Hemşireliği Uygulama Öğrenci Eğitim Modülü; öğrencinin klinik uygulama sırasında sistemli bir şekilde veri toplaması, hemşirelik tanılarını koyması, hemşirelik sürecinin uygulama, değerlendirme aşamalarının gerçekleştirilmesini sağlayan bir içeriğe sahiptir.
Sağlık Tanılaması ve Fiziksel Muayene Kitabı; hemşirelik öğrencilerinin sağlık hikayesi verilerini toplayıp fiziksel muayene yaparak toplanan bu verileri analiz ederek değerlendirme yapmak, bilişsel ve psikomotor becerilerini geliştirmek amacı ile yayımlandı. Söz konusu bu beceriler laboratuvar ortamında “Öğrenme” ve “Değerlendirme” aşamalarında her bir beceri için kontrol listeleri kullanılarak kazandırılmaktadır.
Faydalı olması dileğiyle sevgi ve saygılarımı sunarım.
Prof. Dr. Nuray Enç
Editör
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi
İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı

İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
İÇİNDEKİLER
ÜNİTE 1..... HEMŞİRELİKTE TEMEL KAVRAMLAR
Bölüm 1........ Hemşirelik Uygulamalarında Temel Kavramlar
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Sabire YURTSEVER
Bölüm 2........ Sağlık ve Hastalığın Değerlendirilmesi
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Sabire YURTSEVER
Bölüm 3........ Ülkemizde Sağlık Hizmetleri
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Sabire YURTSEVER
ÜNİTE 2..... HEMŞİRELİK VE HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI
Bölüm 1........ Hemşirelik, Hemşirenin Rolü ve İşlevleri
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Sultan TAŞÇI
Bölüm 2........ Hemşirelik Süreci
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Sultan TAŞÇI
Bölüm 3........ Rehabilitasyon
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Sultan TAŞÇI
ÜNİTE 3..... HOMEOSTAZİS VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Bölüm 1........ Hücre ve Homeostazis
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Hatice TEL
Bölüm 2........ Sıvı-Elektrolit Dengesi - Dengesizlikleri ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Hatice TEL
Bölüm 3........ Asit-Baz Dengesi - Dengesizlikleri ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Hatice TEL
Bölüm 4........ Dinlenme - Uyku ve Düzensizliklerinde Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Leyla ÖZDEMİR
Bölüm 5........ Stres-Adaptasyon ve Anksiyete
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Leyla ÖZDEMİR
Bölüm 6........ Doku Zedelenmesi ve Yara İyileşme Süreci
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Leyla ÖZDEMİR
ÜNİTE 4..... YAŞLILIK SORUNLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Hücre ve Homeostazis
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Özlem KÜÇÜKGÜÇLÜ
ÜNİTE 5..... KRONİK HASTALIKLAR VE HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Kronik Hastalıklar ve Sorunları
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Serap ÜNSAR
Bölüm 2........ Kronik Yorgunluk Sendromu (KYS)
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Doç. Dr. Fatma İlknur ÇINAR
Bölüm 3........ Palyatif Bakım
Prof. Dr. Leman BİROL, DR. İmatullah AKYAR
Bölüm 4........ Özel Beslenme Yöntemleri
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Doç. Dr. Güler BALCI ALPARSLAN
ÜNİTE 6..... ŞOK VE HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Şok ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Mukadder MOLLAOĞLU
ÜNİTE 7..... KANSER ve HEMŞİRELİK
Bölüm 1........ Kanserin Önemi, Etiyolojik Risk Faktörleri, Değerlendirme ve Korunma
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Gülbeyaz CAN
Bölüm 2........ Kanserde Tanı Yöntemleri Kanserin Oluşumu-Gelişmesi ve Sınıflandırılması
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Gülbeyaz CAN
Bölüm 3........ Kanser Tedavileri ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Gülbeyaz CAN
Bölüm 4........ Kanser Hemşireliğinde Semptom Kontrolü, Onkolojik Aciller ve Bakım verenin Korunması
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Gülbeyaz CAN
ÜNİTE 8..... SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Solunum Sisteminin Yapısı, Fonksiyonları ve Değerlendirilmesi
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hatice SÜTÇÜ
Bölüm 2........ Üst Solunum Yolları Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hatice SÜTÇÜ
Bölüm 3........ Bronş-Akciğer Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hatice SÜTÇÜ
Bölüm 4........ Solunum Yetmezlikleri-Özel Tedavi Yöntemleri ve Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hatice SÜTÇÜ
ÜNİTE 9..... KARDİYOVASKÜLER SİSTEM HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Kalbin Yapısı ve Fonksiyonları
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
Bölüm 2........ Kardiyak Fonksiyonların Değerlendirilmesi ve Tanı Testleri
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
Bölüm 3........ Kalp Ritmi Bozuklukları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
Bölüm 4........ Koroner Arter Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
Bölüm 5........ Kalbin Yapısal Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
Bölüm 6........ Kalp Yetmezliği ve Hemşirelik Bakımı Kalp Hastalıklarından Korunma
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
Bölüm 7........ Vasküler Sistem Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Zeynep CANLI ÖZER
ÜNİTE 10... KAN HASTALIKLARI (HEMATOLOJİ) VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Kanın Yapısı ve Fonksiyonları
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hicran BEKTAŞ
Bölüm 2........ Genel Değerlendirme
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hicran BEKTAŞ
Bölüm 3........ Hastalıklar ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Hicran BEKTAŞ
ÜNİTE 11... BÖBREK HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ İdrar Yolları-Böbreklerin Anatomisi ve Fizyolojisi
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
Bölüm 2........ Üriner Sistem Değerlendirmesi
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
Bölüm 3........ İdrar Yolları - Böbrek Hastalıkları, Tedavisi ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
ÜNİTE 12... SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ İdrar Yolları-Böbreklerin Anatomisi ve Fizyolojisi
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Nuran TOSUN
Bölüm 2........ Sindirim Sisteminin Değerlendirilmesi ve Tanı Testleri
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Nuran TOSUN
Bölüm 3........ Ağız, Özefagus ve Mide Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Nuran TOSUN
Bölüm 4........ Barsak Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Nuran TOSUN
Bölüm 5........ Pankreas, Safra Kesesi ve Karaciğer Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Nuran TOSUN
ÜNİTE 13... METABOLİZMA HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Metabolizma Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Nesrin NURAL
Bölüm 2........ Metabolik Kemik Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Nesrin NURAL
Bölüm 3........ Metabolik Sendrom
Dr. Öğr. Üyesi Hafize ÖZDEMİR ALKANAT
ÜNİTE 14... ENDOKRİN SİSTEMİ HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Endokrin Sistemin Yapısı - Fonksiyonları ve Değerlendirilmesi
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Nermin OLGUN, Doç. Dr. Selda ÇELİK
Bölüm 2........ Hipofiz Fonksiyon Bozuklukları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Nermin OLGUN, Doç. Dr. Selda ÇELİK
Bölüm 3........ Pankreas Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr. Nermin OLGUN, Doç. Dr. Selda ÇELİK
ÜNİTE 15... EKLEM VE BAĞ DOKUSU HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Eklem ve Bağ Dokusu Yapı ve Fonksiyonları
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr.Yasemin TOKEM
Bölüm 2........ Genel Değerlendirme
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr.Yasemin TOKEM
Bölüm 3........ Bağ Dokusu Hastalıkları
Prof. Dr. Leman BİROL, Prof. Dr.Yasemin TOKEM
ÜNİTE 16... BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ HASTALIKLARI VE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Bağışıklık Sistemi ve Fonksiyonları
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Yeliz AKKUŞ
Bölüm 2........ Bağışıklık Sisteminin Değerlendirilmesi
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Yeliz AKKUŞ
Bölüm 3........ Bağışıklık Sistemi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Yeliz AKKUŞ
ÜNİTE 17... SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Sinir Sisteminin Yapı ve Fonksiyonları
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
Bölüm 2........ Nörolojik Değerlendirme ve Tanı Testleri
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
Bölüm 3........ Sinir Sistemi Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Nuran AKDEMİR, Prof. Dr. Sakine BOYRAZ
ÜNİTE 18... DERİ HASTALIKLARI VE HEMŞİRELİK BAKIMI
Bölüm 1........ Derinin Yapısı ve Fonksiyonları
Prof. Dr. Leman BİROL, Doç. Dr. Sevgi KIZILCI
Bölüm 2........ Genel Deri Değerlendirmesi
Prof. Dr. Leman BİROL, Doç. Dr. Sevgi KIZILCI
Bölüm 3........ Deri Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı
Prof. Dr. Leman BİROL, Doç. Dr. Sevgi KIZILCI